ks. Rudolf Marszałek
(1911-1948)chrystusowiec
ps. "Opoka"; major,
kapelan ZWZ-AK oraz NSZ, więzień niemieckiego
KL Mauthausen-Gusen oraz więzień PRL, rozstrzelany
na Mokotowie w Warszawie
Artykuły
Kapelani Narodowych Sił Zbrojnych
Żródło: www.nsz.com.pl
Przez wieki polscy duchowni brali udział i wspomagali działania związane z obroną wiary, niepodległości i kultury narodowej. To kościoły i plebanie, były często miejscami spotkań patriotycznych.
Organizatorzy i żołnierze walczący o niepodległość kraju wspomagani byli duchowo i materialnie przez księży i zakonników, którzy za udzielaną pomoc skazywani byli na więzienia, zesłania, obozy koncentracyjne lub ponosili ofiarę własnego życia. Jednym z takich wydarzeń, które doprowadziły do ogromnych strat wśród tej grupy społecznej, był okres II wojny światowej. Możemy z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że większość duchownych miała styczność z działaniami podziemia niepodległościowego. Współdziałali oni m. in. z Armią Krajową, Narodowymi Siłami Zbrojnymi, Batalionami Chłopskimi i wieloma innymi organizacjami podziemnymi. Za pomoc udzielaną konspiracji prześladowani byli nie tylko przez okupantów, ale również przez takie organizacje jak UPA czy komunistów.
Jedną z najmniej znanych grup duchownych są księżą i zakonnicy współpracujący z Narodowymi Siłami Zbrojnymi. Dopiero teraz, po kilkudziesięciu latach, z wielkim trudem poznajemy ich biografie. Niniejsze biogramy, wg. autora, są niewielkim procentem duchownych wspomagających Narodowe Siły Zbrojne. Warto rozpocząć wyszukiwanie tych księży i zakonników, którzy często o swojej działalności woleli nie mówić. Może będą one początkiem przywracania pamięci o tych wspaniałych kapelanach. Jednocześnie zapraszam do uzupełniania spisu kapelanów o nowe biogramy i uzupełnianie niniejszych.
[...]
Ks. Marszałek Rudolf (1911–1948) – ps. „Opoka”. Urodził się w Komorowicach. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Zambrowie. Po przeniesieniu do rezerwy podjął decyzję o wstąpieniu do Seminarium Zagranicznego Towarzystwa Chrystusowego dla Wychodźców w Potulicach. Podejmuje również studia teologiczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Święcenia kapłańskie otrzymał w marcu 1939 roku. Podczas działań wojennych we wrześniu 1939 r. był kapelanem 58. Pułku Piechoty w Poznaniu. Po dotarciu do Warszawy i kapitulacji miasta został aresztowany przez Niemców i osadzony na Pawiaku.
Pod koniec 1939 roku został zwolniony wraz z grupą innych duchownych. Władze kościelne skierowały ks. Marszałka do Bielska. Tworzy tam organizację podziemną pod nazwą „Orzeł Biały”. Pełnił funkcję kapelana tej organizacji. W 1940 roku doszło do aresztowań wśród członków „Orła Białego”, co doprowadziło do dekonspiracji ks. R. Marszałka i jego ucieczki na Zachód. Został jednak aresztowany na granicy austriacko-węgierskiej. Przebywał następnie w obozach koncentracyjnych w Mauthausen i Gusen. Stan zdrowia księdza Marszałka znacznie się pogorszył, co doprowadziło do jego zwolnienia w 1943 r. Po uwolnieniu zostaje wysłany do parafii w Bystrej Mikuszowicach. Tam ponownie podejmuje działalność konspiracyjną i zostaje kapelanem Batalionów Chłopskich na terenie Śląska Cieszyńskiego.
Pod koniec wojny na terenie tym zaczęły operować oddziały NSZ pod dowództwem Henryka Flame „Bartka”. Ks. Marszałek kontaktował się z tymi oddziałami i pełnił wśród nich funkcję kapelana. W połowie 1945 r. zgłosił się na ochotnika do LWP i pełnił tam funkcję kapelana z przydziałem do 13. Dywizji Piechoty w Katowicach. Po uzyskaniu informacji, że jest poszukiwany przez UB, zwalnia się z wojska i ucieka z kraju. Dociera do Pilzna, a następnie dociera do Brygady Świętokrzyskiej w Norymberdze. Pełnił tam posługę duszpasterską dla żołnierzy i ludności cywilnej. Decyduje się na powrót do kraju, do którego dociera w grudniu 1945 r. Ponownie został skierowany przez władze kościelne jako proboszcz do Bystrej Mikuszowicach. W wyniku poszukiwań przez UB musi ukrywać się w Szczyrku i oddziałach Henryka Flame „Bartka”. Jako łącznik ponownie przedostaje się na Zachód i kontaktuje się z ks. bp Józefem Gawliną i płk. Antonim Szackim „Dąbrowskim”, dowódcą Brygady Świętokrzyskiej. Udaje się w drogę powrotną do Polski (1946 r.). Po powrocie zostaje aresztowany i skazany na karę śmierci, którą wykonano w 1948 roku.
[...]
Opracował: Dariusz Wieleba