Czcigodny Sługa Boży kard. August Hlond
(1881-1948)kardynał; w latach 1926-1948;
Prymas Polski
Założyciel Towarzystwa Chrystusowego; salezjanin
1933-1939
Zarządzenie: W sprawie obchodów święta Chrystusa Króla.
Poznań, dnia 4 października 1935.
Uroczystość Chrystusa Króla, ustanowiona opatrznościowo przed dziesięciu laty Encykliką Quas primas, jest w kościelnym roku liturgicznym ostatnim świętem Zbawicielowym. Nim tuż przed Adwentem, na apokaliptycznym tle spełnienia czasów stanie przed nami Chrystus w majestacie sędziego żywych i umarłych, czcimy Go w ostatnią niedzielę miesiąca różańcowego jako zakonodawcę ludzkości, jako władcę sumień, jako mocarza czasów i pokoleń, jako Pana społeczeństw, narodów i państw, jako Króla Monarchów i szefów państwowych. Aureola pokoju otacza królewską postać Chrystusa. Jakkolwiek się Jego panowanie w świecie dopełnia, nie zasadza się ona na czołgach, twierdzach uskrzydlonych i podbojach. Jego zdobycze nie kąpią sięwe krwi, nie szerzą spustoszenia, nie łamią narodów, nie burzą państw, lecz są triumfami prawdy i miłości, łaski i życia. Berło Chrystusowe nie niszczy człowieczej natury, lecz uskrzydla ją ku wzlotom na wyżyny ducha. Do zgody, pokoju i szczęścia idą społeczności, które na Jego prawie budują swoje ustroje i zasady zbiorowego bytu.
Z radością witała Polska ustanowienie nowego święta, bo czymże natchnione były jej wielkie dzieje, jaknie chęcią torowania drogi panowaniu Chrystusowemu? Czyż w programie królewskiej służby Chrystusowej nie upatruje ona najprawdziwszego wyrazu swych ideałów i posłannictw? Kiedy w sąsiedztwie i dalej od nas dyktatury wydzierają narodom skarby nauk ewangelicznych i tradycji chrześcijańskiej, w Polsce zmartwychwstałej i dążenia wieków i duch pokoleń i męczeńskie pielgrzymstwo niewoli i współczesne tęsknice wielkości i duma narodu zajętego zrębem własnej państwowości znajdują swoje najgłębsze uzasadnienie, swą najpotężniejszą rację i pobudkę, swą rękojmię i przyszłość w fundamentalnej zasadzie Chrystusowego Królestwa: Pax Christi in regno Christi.
W tej świadomości pierwszy Prymas odrodzonej Polski, złamany fizycznie wysiłkiem apostolskim, u progu nowej ery narodowego bytu ofiaruje swoje cierpienia i śmierć niedaleką a przedwczesną na intencję krzewienia Królestwa Chrystusowego w świecie całym a zwłaszcza w drogiej Ojczyźnie naszej (List pasterski Kard. Prymasa Dalbora o Królestwie Chrystusowym z dnia 2 lutego 1926) i błogosławi projektowi pomnika Serca Jezusowego w Poznaniu, ciesząc się, że naród w brązie i granicie uwieczni swą niezłomną wolę trwania przy Chrystusie.
Wyrazem tego ducha jest rosnący kult Chrystusa Króla, stanowiący dzisiaj już wybitny czynnik religijnego życia i apostolstwa w moich Archidiecezjach. Zwłaszcza odkąd w r. 1930 Episkopat Polski ustanowił święto Chrystusa Króla główną uroczystością Akcji Katolickiej w Polsce, hołdy składane Boskiemu Królowi przez zorganizowane pod Jego sztandarem hufce wiernych nabrały cechy triumfalnych uwielbień i żywiołowych manifestacji wiary, miłości i wiernego poddaństwa. Do szlachetnego współzawodnictwa stają wsie i miasta, parafie ludne i te najmniejsze. W jednogłośny chorał uwielbienia zlewają się nabożeństwa, Komunie święte, procesje, adoracje, ofiarowanie się Sercu Jezusowemu i te okazałe manifestacje zewnętrzne, pochody, akademie, wieczornice o programie coraz więcej doborowym a coraz bardziej apostolskim kolorycie. Zgodnie z tradycją dawniejszych wielkopolskich Dni Katolickich i w duchu zarządzeń Episkopatu święto Chrystusa Króla stało się dniem powszechnego żniwowania po całorocznym trudzie zrzeszeń, które pod znakami Akcji Katolickiej dzielą ofiarnie z hierarchią kościelną mozół apostolski. W ten dzień spełnia się uderzająco ideał jedności Kościoła, ziszcza się naocznie słowo o jednym pasterzu i jednej owczarni. A tą jednością rośnie dorobek Akcji Katolickiej i mnożą się cuda posłannictwa Kościoła.
Chrystus Król władczo zdobywa serca swą łaską i błogosławieństwami.
Aby ujednolicić i ustalić porządek obchodzenia tej uroczystości, zarządzam:
1) Święto Chrystusa Króla należy obchodzić we wszystkich parafiachze szczególną okazałością jako dzień hołdu Królowi wieków i jako uroczystość Akcji Katolickiej. I strona liturgiczna tego obchodu i strona pozakościelna powinny się w każdym szczególe dostroić do powagi i myśli uroczystości.
2) Parafialne Zarządy Akcji Katolickiej, kierownictwa oddziałów Stowarzyszeń katolickich i przewodnictwa pomocniczych organizacji Akcji Katolickiej przystąpią w ten dzień do Komunii świętej.
3) Na sumie pochylą się przed Najwyższym Wodzem sztandary organizacji należących do Akcji Katolickiej.
4) Po sumie, w myśl dekretu Św. Kongregacji Obrządków z dnia 28 kwietnia 1926 r., odmówi się przed Najświętszym Sakramentem w monstrancji litanię do Najśw. Serca Jezusowego i akt poświęcenia rodzaju ludzkiego temuż Boskiemu Sercu, poczem udzieli się błogosławieństwa sakramentalnego.
5) Kazania osnuć należy na wdzięczny temat Królestwa Chrystusowego i naszej służby apostolskiej zwłaszcza w szeregach Akcji Katolickiej. Umiejętnie nawiązać można do każdorocznego hasła Akcji Katolickiej.
6) Kolektę kościelną z tej niedzieli, przeznaczoną na Archidiecezjalny Instytut Akcji Katolickiej, poślą Rządcy kościołów na konto Kancelarii Prymasa Polski.
7) Bardzo starannie trzeba przygotować obchody poza kościołem. Nie powinny być ani długie ani przeciążone, a jednak mocne i efektowne.
Niemałą uwagę należy poświęcić przemówieniom, które mają dobitnie uwydatnić myśl rocznego hasła Akcji Katolickiej.
Całość święta ma stanowić naturalną a przekonywującą propagandę Akcji Katolickiej.
8) W obu Archidiecezjach przeprowadza w ten dzień zbiórkę publiczną Archidiecezjalny Instytut Akcji Katolickiej. Z jego ramienia zorganizują po parafiach kwestę publiczną Parafialne Zarządy Akcji Katolickiej, posługując się chętną pomocą członków Stowarzyszeń katolickich.
Trzecią część kwoty zebranej drogą zbiórki publicznej zatrzymają Parafialne Zarządy Akcji Katolickiej na swoje cele a dwie trzecie przekazać należy na konto Archidiecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Poznaniu.
9) Materiały i wskazówki do kazań i przemówień zaczerpną mówcy mi. z Ruchu Katolickiego i z Doniesień Akcji Katolickiej Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Poznańskiej. - Materiał propagandowy i literaturę dla akademii i wieczornic zamawiać można w Archidiecezjalnym Instytucie Akcji Katolickiej.
Druk: "Miesięcznik Kościelny Archidiecezyj Gnieźnieńskiej i Poznańskiej" 10(1935), s. 371-373;
także: Dzieła, s. 502-504.